Ιδιωτικά Πανεπιστήμια:Νέα εποχή στην Ανώτατη εκπαίδευση

Του Γιώργου Μελισσίδη
Διευθυντή του Φροντιστηρίου «Λόγος»

Πλησιάζει η ημερομηνία των αποτελεσμάτων εισαγωγής στα ΑΕΙ της χώρας και η αγωνία μαθητών και γονιών κορυφώνεται. 100.000 περίπου ελληνικές οικογένειες θα επιβαρυνθούν με πρόσθετα έξοδα, θα υποστούν ταλαιπωρίες με την αναζήτηση σπιτιού, την αγορά επίπλων, τα έξοδα μετακίνησης, ιδίως για απομακρυσμένες περιοχές (νησιά, Κρήτη, Πελοπόννησο). Η κατάσταση αυτή είναι σταθερή εδώ και μισό αιώνα και φυσικά λίγο – πολύ γνωστή σε όλους.

Από του χρόνου όμως τα πράγματα αλλάζουν. Μπαίνουν στη μέση τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και αναμένονται αλλαγές στη «φιλοσοφία» της ανώτατης εκπαίδευσης. Η «μεγάλη μεταρρύθμιση του άρθρου 16 του Συντάγματος», που προανήγγειλε ο Πρωθυπουργός (με ειδική τροποποίηση του άρθρου 28 του συντάγματος), ξένα πανεπιστήμια «εισβάλλουν», με πτυχία ισότιμα με τα Δημόσια. Άρα, «σπάει το κρατικό μονοπώλιο των ΑΕΙ» όπως ανακοίνωσε ο Κυριάκος Πιερρακάκης. Σε αυτό συμφωνεί και ο τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Φίλης. Συνεπώς, αν και δεν είναι τίποτε σίγουρο ακόμη, ο νόμος μάλλον θα περάσει, εφόσον απαιτείται συναίνεση των 2/3 του συνόλου της Βουλής.

Σε αρχικό στάδιο προβλέπεται η ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Κρήτη, Λάρισα, με παραρτήματα και σε άλλες κεντρικές πόλεις, όπως  Ιωάννινα, Βόλος, Πάτρα, Αλεξανδρούπολη. Τα δίδακτρα ποικίλουν ανάλογα με το πανεπιστήμιο και το πρόγραμμα σπουδών, ωστόσο αναμένεται να κυμαίνονται μεταξύ 4.500 και 9.000 ευρώ ετησίως! Συν τα πάγια έξοδα: νοίκια, μετακινήσεις, χαρτζιλίκια κ.λπ. Οι «τυχεροί», όμως, που μπορούν να σπουδάσουν στην πόλη τους, ευνοούνται εφόσον γλυτώνουν αυτά τα δυσβάστακτα έξοδα.

Το θέμα όμως δεν είναι αν τελικά θα υπάρξουν ή όχι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, αλλά οι συνέπειες που θα προκύψουν. Τα συμφέροντα είναι πολλά και αντικρουόμενα:

Οι εκπαιδευτικοί τονίζουν τις αρνητικές επιπτώσεις, προβάλλοντας το κακό επίπεδο γνώσεων, την αμφιλεγόμενη διαπαιδαγώγηση, την εμπορευματοποίηση της γνώσης, τις οικονομικές ανισότητες, τα δυσβάστακτα – για μια μέση οικογένεια – δίδακτρα, την εξαγορά πτυχίων κ.λπ.

Από την άλλη η κυβέρνηση μιλά για την ανάγκη εναρμόνισης με τα ευρωπαϊκά δεδομένα και την αποφυγή διαρροής νέων στο εξωτερικό. Η λειτουργία των ιδιωτικών ΑΕΙ θα έχει «αυστηρά κριτήρια αξιολόγησης, υπό την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευση», όπως τονίζουν (ή προπαγανδίζουν!) οι αρμόδιοι της κυβέρνησης. Σίγουρα ενισχύεται και ο ανταγωνισμός, οπότε μιλάμε για καλύτερη ποιότητα σπουδών κ.λπ.

Όπως και να έχει το πράγμα άλλοι ευνοούνται και άλλοι θίγονται. Ποιοι; Αυτό θα το δείξει ο χρόνος! Το σίγουρο είναι ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δημιουργούν φοιτητές δύο κατηγοριών: αυτοί που δεν έχουν χρήματα και πρέπει να κοπιάσουν πολύ περισσότερο για να μπουν σε ένα πανεπιστήμιο, και αυτοί που έχουν χρήματα και μπορούν να μπουν με χαμηλότερους βαθμούς. Άρα καταστρατηγείται το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των Ελλήνων πολιτών στην ισότιμη και δωρεάν ανώτατη εκπαίδευση. Και αυτό ίσως αποδειχθεί η μεγαλύτερη αδικία!