Το ήξερες; Διονυσιακά Έθιμα.

Οι Δραμινοί σέβονται τις παραδόσεις, οι οποίες έχουν βαθιές ρίζες από την αρχαιότητα ακόμη. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι η ζωντάνια των εθίμων και η αμεσότητά τους, δημιουργώντας αισθήματα έκστασης και υποβολής. Σ’ αυτές τις θεαματικές παραδοσιακές γιορτές, μπορούν να έρθουν όλοι, για να βιώσουν από κοντά τον έντονο διονυσιασμό, το κέφι, τη χαρά και το γλέντι που αναδύονται από τα δρώμενα και να δοκιμάσουν άφθονο Δραμινό κρασί και τοπικά εδέσματα.

Αράπηδες, Γκιλίγκες και Τσέτα στο Μοναστηράκι
Στο Μοναστηράκι οι μεταμφιέσεις γίνονται ανήμερα των Θεοφανείων, με την εμφάνιση των Αράπηδων. Υπάρχουν επίσης ομάδες ανδρών, από τους οποίους άλλοι είναι ντυμένοι τσολιάδες, και άλλοι φορούν την τοπική γυναικεία φορεσιά, τα Κορίτσια ή Γκιλίγκες. Οι κύριοι πρωταγωνιστές του δρωμένου, οι Αράπηδες, έχουν τα πρόσωπα τους πασαλειμμένα με καρβουνόσκονη ή σκεπασμένα με μαύρο πανί και είναι ντυμένοι με μακριές υφαντές κάπες και ψηλές κουκούλες από δέρμα κατσίκας, που σκεπάζουν το πρόσωπο. Στη μέση τους έχουν κρεμασμένα κουδούνια και κρατούν με το ένα χέρι ξύλινη σπάθα και με το άλλο ένα σακουλάκι στάχτη. Η ομάδα Τσέτα όπως λέγεται, γυρίζει από το πρωί της ημέρας όλο το χωριό, χορεύει μπροστά σε κάθε σπίτι με συνοδεία από λύρα και νταερέ (ντέφι) και εύχεται καλή υγεία και πλούσια σοδειά. Το απόγευμα στην πλατεία του χωριού στήνεται μεγάλος χορός όπου συμμετέχουν οι «Γκιλίγκες» άνδρες ντυμένοι με παραδοσιακές, τοπικές γυναικείες φορεσιές και οι «Παππούδες» ντυμένοι με την παλιά γιορτινή τοπική αντρική φορεσιά. Στην «τσέτα» συμμετέχουν και οι «Τσολιάδες» ή «Εύζωνοι» που φορούν φουστανέλα, μαύρο μαντήλι, κεντημένες «τσέβρες» στους ώμους και στροβιλίζονται συνεχώς.

Τα “Μπαμπούγερα” της Καλής Βρύσης.
Στον οικισμό της Καλής βρύσης, με το πέρας της τελετής του αγιασμού συγκεντρώνονται έξω από την εκκλησία τα Μπαμπούγερα, μεταμφιεσμένα με ζωόμορφη όψη και ζωσμένα πέντε μεγάλα ποιμενικά κουδούνια. Με τη θορυβώδη παρουσία τους δίδουν έναν εντελώς ιδιαίτερο τόνο στο όλο σκηνικό. Τα Μπαμπούγερα κυνηγούν όσους συναντούν με εύθυμα πειράγματα, τόσο την ημέρα των Θεοφανείων όσο και την επομένη του Αγίου Ιωάννη. Το παρόν δίνουν και στις 8 Ιανουαρίου, στην κορύφωση των εκδηλώσεων του τριημέρου με την σατιρική αναπαράσταση γάμου στην πλατεία του χωριού, με τη συμμετοχή στη χαρά και το γλέντι όλου του χωριού και των επισκεπτών.

Μπάμπιντεν. Η γιορτή της γριάς στην Πετρούσα.
Από το πρωί της 7 Ιανουαρίου, μια μεγάλη παρέα ξεκινάει ‘’το φωτισμό τον χωριού’’. Μπροστά πηγαίνουν άντρες με μουτζουρωμένο το πρόσωπο και χαραγμένο με μπογιά στο μέτωπό τους το σημείο του σταυρού, οι οποίοι συνεχώς πίνουν και χορεύουν. Ακολουθούν τα όργανα, λύρες και νταχαρέδες, και πίσω από αυτά, η καμήλα με την παρέα του. Όλοι πίνουν, χορεύουν και συμμετέχουν στο πανηγύρι αυτό της χαράς. Την άλλη μέρα, 8 Ιανουαρίου, η παρέα της καμήλας κάνει πάλι μια βόλτα στο χωριό, καλώντας τους κατοίκους σε χορό και διασκέδαση. Κορυφαίος στο χορό είναι ο λεγόμενος σταχτής, που κρατάει μια κάλτσα γεμάτη με στάχτη και χτυπά όποιον εμποδίζει να αναπτυχθεί ο κύκλος του χορού. Ακολουθούν ηλικιωμένες γυναίκες και ηλικιωμένοι άντρες. Στη διάρκεια της γιορτής γίνονται και διάφορες αναπαραστάσεις σκηνών της καθημερινής χωρικής ζωής (σπορά, θερισμός κλπ.). Ακολουθεί και εδώ σατιρική αναπαράσταση τοπικού γάμου με το γλέντι να κρατάει μέχρι αργά το βράδυ.

Τριήμερο στους Πύργους με Νταβάνισκα και Μπαμπιντεν.
Τα δρώμενα των Πύργων ξεκινούν την ημέρα των Θεοφανείων στις 6 Ιανουαρίου με τη “Νταβανίσκα”, ένα παραδοσιακό γλέντι υπό τους ήχους της γκάιντας, της μακεδονικής λύρας και του νταχαρέ. Η κορύφωση της βραδιάς γίνεται στις 12 το βράδυ όπου κάνουν την εμφάνιση τους οι κουδουνοφόροι και με το χτύπημα των κουδουνιών σημάνουν την έναρξη του τριημέρου. Το γλέντι κρατάει ως το πρωί και όλοι οι κάτοικοι μένουν ξάγρυπνοι πίνοντας και χορεύοντας, με συνοδεία κρασιού και φαγητού.Την επόμενη ημέρα στις 7 του μηνός του Αϊ Γιάννη, ξεκινάει το πρωί η γύρα των κωδωνοφόρων από σπίτι σε σπίτι μαζεύοντας αλεύρι, τυρί, κρασί και ότι άλλο έχει να δώσει ο καθένας, καταλήγοντας στην πλατεία όπου στήνεται γλέντι με τοπικούς χορούς. Το απόγευμα τις ίδιας μέρας κάνουν την εμφάνιση τους οι ‘’αρκούδες’’ χτυπώντας τα κουδούνια για να ξορκίσουν το κακό και έπειτα ακολουθεί χορός για όλο τον κόσμο στην πλατεία του χωριού.Στις 8 Ιανουαρίου έχουμε την αναπαράσταση του σατυρικού γάμου, το λεγόμενο “Μπάμπιντεν” ημέρα της Μπάμπως. Αυτή τη μέρα υπάρχει συμμετοχή όλου του κόσμου, οι άντρες ντύνονται με ολόσωμες προβιές όπου φέρουν στη μέση κουδούνια και οι γυναίκες ντύνονται “γκελίγκες” ντυμένες με την παραδοσιακή φορεσιά. Η προετοιμασία του γάμου ξεκινάει με το ντύσιμο του γαμπρού και της νύφης, όπου το ρόλο της νύφης αναλαμβάνει ένα νεαρό αγόρι και συνεχίζεται με συνοδεία της λύρας και του νταϊρέ, μέχρι την πλατεία του χωριού, όπου θα τελεστεί το έθιμο του σατυρικού γάμου. Μετά το πέρας του γάμου ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι για όλο τον κόσμο, με κρασί και βραστή γίδα.

Αράπηδες, αρκούδες και παραδοσιακός γάμος στο Βώλακα.
Στο Βώλακα τα δρώμενα αρχίζουν με το έθιμο της «μπάρας». Ρίχνουν στο σιντριβάνι πρώτα τον παπά του χωριού, μετά τον πρόεδρο, ακολουθούν οι νεόνυμφοι της προηγούμενης χρονιάς και τέλος εισέρχονται όσοι άλλοι το επιθυμούν. Στις 7 Ιανουαρίου του Αγίου Ιωάννη, εμφανίζονται στους δρόμους οι Αράπηδες, που έχουν καμπούρα, κουδούνια στη μέση, το κεφάλι τους σκεπάζεται με προβιά και τα χέρια και το πρόσωπο είναι μαυρισμένα με καπνιά. Στα χέρια κρατούν ένα χοντρό ξύλο, πάνω στο οποίο στηρίζονται και κουνιούνται, δίνοντας ρυθμό στον ήχο των κουδουνιών. Την επόμενη ημέρα, στις 8 Ιανουαρίου, γίνεται σατιρική αναπαράσταση τοπικού γάμου, που αρχίζει το πρωί και τελειώνει το απόγευμα, με ομαδικό γλέντι. Την ίδια μέρα βγαίνουνε και οι Αρκούδες, ομάδες από μεταμφιεσμένους που φορούν ολόκληρες προβιές. Σε κάθε ομάδα υπάρχει ο αρκουδιάρης, ο οποίος κατευθύνει τις αρκούδες με ένα ντέφι, σκορπώντας κέφι και χαρά.

Αράπηδες στον Ξηροπόταμο.
Στο Ξηροπόταμο το δρώμενο γίνεται στις 7 Ιανουαρίου, ανήμερα του Αγίου Ιωάννη και η ομάδα των μεταμφιεσμένων αποτελείται και εκεί από Τσολιάδες, Νύφες και Αράπηδες, ενώ παλαιότερα και από αρκούδα με τον αρκουδιάρη. Η συμμετοχή των κατοίκων και των επισκεπτών είναι καθολική, ενώ ακολουθεί παρουσίαση χορών στην πλατεία του χωριού. Προηγουμένως η παρέα των μεταμφιεσμένων έχει επισκεφτεί τα σπίτια του χωριού που έχουν Γιάννη, όπου εύχονται και δέχονται τα σχετικά κεράσματα.

Αράπηδες στο Παγονέρι.
Στο Παγονέρι, ανήμερα των Θεοφανείων θα αναβιώσει το έθιμο των “Χαράπηδων” ή “Αράπηδων” μετά τον αγιασμό των υδάτων, στις πέρα βρύσες του οικισμού. Την ημέρα των Φώτων από τις 12:00 το μεσημέρι, με τους ήχους της Γκάιντας, του Νταχαρέ και των κουδουνοφόρων, οι επισκέπτες περνάνε αξέχαστες στιγμές.

ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟ VISIT-DRAMA.COM