«Ένας κόσμος χωρίς γυαλιά». Laser Διαθλαστική Χειρουργική.

Του Αστέριου Γρατσωνίδη
Χειρουργού οφθαλμίατρου

• Τι είναι διαθλαστική Χειρουργική και τι ακριβώς το Excimer Laser;

Με τον όρο διαθλαστική χειρουργική εννοούμε ένα σύνολο επεμβάσεων γρήγορων, απλών, ανώδυνων με σκοπό τη διόρθωση διαθλαστικών ανωμαλιών όπως μυωπία, υπερμετρωπία, και αστιγματισμό. Στη διαθλαστική χειρουργική υπάρχουν διάφορες τεχνικές διόρθωσης ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή όπως ηλικία, διαθλαστικό σφάλμα -ο βαθμός-  ο τύπος της διαθλαστικής ανωμαλίας και η κατάσταση του οφθαλμού. Το Excimer Laser είναι η μέθοδος η οποία στην διαθλαστική χειρουργική χρησιμοποιεί οπτική ακτινοβολία μικρού μήκους κύματος (193mm), η οποία σμιλεύει την πρόσθια επιφάνεια του οφθαλμού, πετυχαίνοντας έτσι να μεταφέρει μόνιμα επάνω στον κερατοειδή το φακό των γυαλιών που θα έπρεπε να φορά ο διαθλαστικός ασθενής ώστε να έχει πλήρη όραση. Το Laser επιδρά σε βάθος ιστού 2-12% του πάχους του κερατοειδούς χωρίς να επηρεάζει την ανθεκτικότητα του βολβού. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται φωτοδιαθλαστική κερατοσμίλευση, και αποτελεί την πλέον προχωρημένη τεχνολογικά μέθοδο αποκαταστάσεως της μυωπίας και του μυωπικού αστιγματισμού καθώς και της υπερμετρωπίας.

• Μπορούν όλες οι ηλικίες να υποβληθούν στην εγχείρηση αυτή; Υπάρχουν κάποιες δεσμεύσεις ή προϋποθέσεις;

Για να κάνει κάποιος την επέμβαση πρέπει να έχει συμπληρώσει το 18 έτος της ηλικίας, να έχει προηγουμένως σταθεροποιηθεί η μυωπία του, (τουλάχιστον ένα χρόνο σταθερή μυωπία). Επίσης να μην έχει χρόνιες παθήσεις στον αμφιβληστροειδή ή κερατοειδή χιτώνα του ματιού, κερατικές ουλές, κερατόκωνο, ξηροφθλαλμία, αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Να έχει πάνω από ένα βαθμό μυωπίας/ αστιγματισμού / υπερμετρωπίας. Αν είναι γυναίκα να μην είναι έγκυος, και να μην θηλάζει.

• Τι διαδικασία ακολουθεί κάποιος που θέλει να κάνει την επέμβαση των Laser; Yπάρχει ο προεγχειρητικός έλεγχος που καθορίζει αν ο ενδιαφερόμενος είναι    κατάλληλος για τη διαθλαστική επέμβαση και ποια διαθλαστική τεχνική θα  εφαρμοστεί;

Κατά τον προεγχειριτικό έλεγχο μπορούν να συζητηθούν με τον υπεύθυνο γιατρό όλες οι απορίες. Είναι σημαντικό αν κάποιος φοράει φακούς επαφής αναλόγως με τον τύπο (μαλακοί, σκληροί κ.τ.λ.) πρέπει να διακόψει την εφαρμογή τους για διάστημα που κυμαίνεται αναλόγως από 2 έως 3 εβδομάδες. Σε περίπτωση που είναι σκληροί το χρονικό διάστημα είναι 3 μήνες. Ελέγχεται πλήρως τόσο η διάθλαση του (τα γυαλιά που του χρειάζονται για να βλέπει άριστα), όσο και η κατάσταση του κερατοειδούς με ειδικά μηχανήματα,  παχυμετρία του κερατοειδούς, – κερατοπογραφία- τεστ δακρύων και η ποιότητα και ποσότητα της δακρυϊκής στοιβάδας του κάθε ματιού.

• Πώς γίνεται η επέμβαση, πως λειτουργεί θεραπευτικά το Laser αυτό;

Η επέμβαση διαρκεί 8-15 λεπτά, ενσταλάζονται αναισθητικές σταγόνες πριν την επέμβαση – τοποθετείται ο ασθενής κάτω από το μικροσκόπιο, εξοικειώνεται με το χώρο και τους ήχους, γίνεται ο ανάλογος προγραμματισμός του μηχανήματος. Το θεραπευτικό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με την αφαίρεση ιστού του κερατοειδούς, ώστε ανάλογα με την περίπτωση (μυωπία, αστιγματισμός, υπερμετρωπία) να μορφοποιείται έτσι το σχήμα του κερατοειδούς ώστε να μεταβάλλεται η διάθλασή του. Η εφαρμογή της ακτινοβολίας γίνεται κατά παλμούς, κατά ώσεις. Σε κάθε ώση αφαιρείται λιγότερο από ένα μικρό του χιλιοστού με αποτέλεσμα την αναδιαμόρφωση του κερατοειδούς χωρίς ουλή ή υπερβολική θόλωση του. Είναι δηλαδή μέθοδος φωτοαφαίρεσεως.

• Πότε μπορεί αυτός που υποβληθεί στην επέμβαση να δει;

Η όραση του ατόμου που κάνει Laser είναι ελαφρώς θολή μετά την επέμβαση αλλά του επιτρέπει να κινείται στο χώρο και να εξυπηρετεί βασικές του ανάγκες. Ο χρόνος πλήρους επαναδραστηριοποίησης, είναι  ανάλογα του τύπου της επέμβασης και της ιδιοσυγκρασίας του ατόμου. Υπολογίστε 2-5 ημέρες για σταδιακή επιστροφή στην εργασία. Η ζωή χωρίς γυαλιά αρχίζει αμέσως μετά την επέμβαση.

• Είναι επώδυνη επέμβαση;

Η ενόχληση ή ο πόνος κατά την επέμβαση είναι ελάχιστη ή μηδαμινή, αφού στο μάτι χρησιμοποιούνται σταγόνες τοπικής αναισθησίας. Μερικοί ασθενείς αισθάνονται ελαφριά ενόχληση μετά την επήρεια του αναισθητικού. Μερικές ώρες  ύπνου, θα βοηθήσουν να ξεπεραστεί το αίσθημα αυτό. Εάν προκληθεί ευαισθησία στο φως, είναι φυσιολογικό και παροδικό, χωρίς ιδιαίτερη ενόχληση ή δυσανεξία από την πλευρά του ατόμου που έχει υποστεί την επέμβαση.

• Είναι μόνιμη η διόρθωση, υπάρχει περίπτωση να παραμείνει κάποιο διαθλαστικό σφάλμα;

Βάσει αποτελεσμάτων κλινικών δοκιμών η διαθλαστική διόρθωση είναι μόνιμη εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου η όραση μας αλλάζει σαν αποτέλεσμα της ηλικίας μας. Υπάρχει πιθανότητα, σε μικρή ομάδα ανθρώπων να παραμείνει ορισμένη μυωπία ή υπερμετρωπία μετά την επέμβαση, αλλά σε μετρήσεις ± 1 βαθμού. Οι βαθμοί αυτοί δεν είναι εμπόδιο, στο να κινούνται χωρίς γυαλιά ή φακούς  ή στο να οδηγούν χωρίς γυαλιά.

• Υπάρχουν κίνδυνοι ρίσκα;

Οι πιθανότητες σοβαρών επιπλοκών είναι μηδαμινές. Με την πάροδο του χρόνου,  οι αρχικές επιπλοκές που είχαν παρουσιαστεί, γίνονται όλο και πιο σπάνιες ώστε σήμερα να υποστηρίζουμε ότι οι πιθανότητες μόλυνσης από φακούς, είναι μεγαλύτερες από τις πιθανότητες επιπλοκής από τις διαθλαστικές επεμβάσεις.

• Τέλος ποιο είναι το κέρδος μιας τέτοιας επέμβασης;

Απελευθέρωση από τα γυαλιά και τους φακούς επαφής. Συμμετοχή σε εκδηλώσεις (σπορ, διασκεδάσεις κ.α) χωρίς τα μειονεκτήματα των διορθωτικών γυαλιών. Ευκαιρίες επαγγελματικές (στρατός, αεροπορία, οδήγηση, ειδικά επαγγέλματα κ.α.). Δυνατότητα, να βλέπουμε το ξυπνητήρι το πρωί ή το ποιος χτυπά την πόρτα, καθώς και πολλά ακόμη που εξαρτώνται από τις προσωπικές ανάγκες του καθενός.